Główne zalety badań nieniszczących

Korzystanie z urządzeń mechanicznych oraz elektrycznych wymaga systematycznego poddawania ich kontroli. Tylko w ten sposób zyskujemy pewność, że ich użytkowanie będzie efektywne, a przede wszystkim bezpieczne dla ludzi i otoczenia. Jaką rolę w tym procesie ogrywają badania nieniszczące? Warto się dowiedzieć, gdyż ich zastosowanie przynosi wiele korzyści.

 

Dlaczego przeprowadza się badania nieniszczące?

Badania nieniszczące określane skrótem NDT od angielskiej nazwy Non-Destructive Testing umożliwiają zdobycie danych o stanie urządzenia, jego elementów, a wreszcie o właściwościach materiału, z którego go skonstruowano bez ingerencji w jego właściwości. Badania nieniszczące są szczególnie potrzebne do wykrywania nawet najmniejszych przerw czy oznak nieciągłości w strukturze badanego przedmiotu. Za ich pomocą wykrywa się pęknięcia otwarte lub wewnątrz obiektów powstające na skutek działania sił zgniatających czy rozciągających. Potrzebne są do wyśledzenia odkształceń lub oznak zagrożenia korozją.

W zakresie badań nieniszczących stosuje się zróżnicowane metody diagnostyczne. Ich wybór przeważnie zależy od tego, czy poddajemy analizie cały obiekt bądź jego element. Być może należy określić stopień wyeksploatowania materiału. Wśród procedur zaliczanych do badań nieniszczących należy wymienić:

• badania nieniszczące
• badania wizualne (VT),
• badania magnetyczno-proszkowe (MT),
• badania penetracyjne (PT),
• badania radiograficzne (RT),
• analiza składu chemicznego metali (PMI),
• badania ultradźwiękowe (UT),
• badania szczelności (LT),
• badanie twardości (HT),
• badania wiroprądowe (ET)

Przydatność wymienionych metod zależy od właściwego doboru, który uwzględnia rodzaj i stan surowca. Niezwykle ważny jest sam kształt elementu oraz dostępność do jego powierzchni. Uwzględnić powinno się także technologię wykonania złącza oraz typ spoin.

 

Jakie korzyści zapewniają badania nieniszczące?

Tak bogaty dobór metod sprawia, że badania NDT są skuteczne i wiarygodne. Opisywane zróżnicowanie dostępnych technik diagnostycznych wiąże się z olbrzymim zapotrzebowaniem na ten typ badań. Ich zastosowanie gwarantuje wiele korzyści, o których należy wspomnieć, a będą to:

• Kompleksowość – rozumiana dosłownie i to na różnych poziomach. Opis metod pokazuje, że jesteśmy w stanie dotrzeć do każdego elementu urządzenia, ale też materiału, z którego je wytworzono. Potrafimy określić większość jego parametrów łącznie ze składem chemicznym surowców.
• Uniwersalność ­ badania nieniszczące możemy stosować na każdym etapie funkcjonowania urządzenia, a nawet zanim jeszcze ono powstanie. Diagnozie NDT poddaje się już jego prototypy. Badania stosuje się podczas produkcji, po jej zakończeniu, a później w trakcie użytkowania.
• Szczegółowość i dokładność – zapewniają wnikliwą ocenę, a wykonywane systematycznie umożliwiają pełny rejestr parametrów i ich zmian następujących w czasie.
• Oszczędność – jako efekt nieingerowania we właściwości obiektów oraz dokładności pozwalającej wychwycić zmiany zwłaszcza w ciągłości narażające na poważne straty i koszty. Z oszczędnością też wiąże się wydłużenie czasu użytkowania urządzenia. Rozpoznanie defektów umożliwia wprowadzenie odpowiednich działań naprawczych oraz śledzenie reakcji na zmiany konstrukcyjne.
• Gwarancja jakości – na etapie produkcji pozwalają wyeliminować zawierające wady elementy.
• Bezpieczeństwo – systematyczna kontrola chroni przed wypadkami wywoływanymi przez niesprawny czy też wadliwy sprzęt.

Zalety badań nieniszczących sprawiają, że znajdują one zastosowanie w wielu dziedzinach przemysłu, np. w lotnictwie, transporcie w przemyśle wydobywczym i w wielu innych.