Badania mikroskopowe a makroskopowe. Co powiedzą o metalu?

Wytwarzanie elementów metalowych zwykle wiąże się z przygotowywaniem detali, które są poddawane wysokim obciążeniom lub intensywnie eksploatowane. Ponieważ od jakości użytego materiału niejednokrotnie zależy bezpieczeństwo, istotne stanie się ustalenie jego wytrzymałości, stanu struktury wewnętrznej, a także sprawdzenie, czy nie pojawiają się w nim różnego rodzaju nieciągłości. Wśród metod badań niszczących szczególnie przydatne okazują się badania metalograficzne mikroskopowe i makroskopowe. Przekonajmy się, na czym polegają i jakich informacji mogą dostarczyć.

Czym są badania makroskopowe?

Badania metalograficzne polegają na obserwacji optycznej powierzchni metalu dla określenia jego struktury, oceny jakości albo zidentyfikowania nieciągłości. W tym celu sprawdzeniu podlegają naturalne powierzchnie pobranych próbek albo specjalnie wykonane tzw. zgłady metalograficzne. W przypadku badań makroskopowych korzysta się z obserwacji bez przyrządów lub z użyciem urządzeń dających powiększenia maksymalnie 50-krotne. Dzięki nim można dostrzec m.in. zanieczyszczenia obcymi pierwiastkami, np. fosforem lub siarką, będącymi pozostałościami po wykonywanej obróbce, a także zidentyfikować jamy skurczowe, pęcherze, pęknięcia, zawalcowania albo wtrącenia niemetaliczne. W ten sposób da się ocenić np. głębokość zahartowania czy wielkość ziarna.

Co wyróżnia badania mikroskopowe?

W badaniach mikroskopowych konieczne jest skorzystanie z mikroskopu metalograficznego, który daje powiększenia znacznie przekraczające 50-krotność. Dzięki nim można zauważyć mikrostrukturę badanego materiału, a także wykryć nieciągłości niewidoczne metodami makroskopowymi. Będą one nieocenione przy analizie struktury metalu, jego morfologii oraz rodzaju i rozmieszczeniu poszczególnych składowych.